Welkom op onze website: www.benedictuskerk.nl

De website van de stichting benedictuskerk voor het behoud
van het kerkgebouw in Dantumawoude.

MUURSCHILDERINGEN


Kerkvoogd speurt teksten op

De kerk bevat drie unieke muurschilderingen. Nergens in Nederland treft men schilderingen aan met zoveel tekst. Opmerkelijk is ook de ontstaanstijd. Ze zijn aangebracht in een tijd waarin het kerkgebouw niet meer behoorde aan de Rooms Katholieke Kerk (n.a.w. in het jaar 1599). De schilderingen zijn vrij sober gehouden en bestaan uit cartouches met daarin teksten. De versieringen bestaan uit een soort boekrollen, pilaren en krulornamenten. De teksten komen uit de 'Deux-Aes'-bijbel Dit was de eerste volledige bijbel in de Nederlandse taal met erin opgenomen de psalmberijming van Petrus Datheen. De naam 'Deux-Aes' komt van Luther en is een aanduiding voor arme mensen. De muurschilderingen gingen eeuwenlang schuil onder kalklagen en zijn bij de restauratie van 1963-1967 opnieuw ontdekt.

In de jaren '70 heb ik als kerkvoogd (Dhr. R. Veenstra) geprobeerd de teksten te ontcijferen - Dit is me vrijwel gelukt bij de schildering op de zuidmuur, helemaal gelukt bij de schildering achter op de noordmuur, maar bij de schildering op de noordmuur voor in de kerk heb ik de hulp ingeroepen van prof. C.C. de Bruyn uit Leiden. Door het kleine stukje tekst dat daar nog zichtbaar was ('neegen') in het Latijn te vertalen, kon gebruik worden gemaakt van een Latijnse concordantie op de Latijnse Vulgata, een bijbelvertaling uit het jaar 400. Het woordje 'neegen' komt bijna niet voor in de bijbel en daardoor kon de tekst getraceerd worden als komende uit het apocrieve boek Jesus Sirach: "Novem insuspicahilia cordis magnificavi.... " ("Neegen Stucken sijn daer die ick hooch te looven houde... ") In de jaren 1982-1984 zijn de muurschilderingen gerestaureerd door André Verhey.

Schildering zuidmuur:

zuidmuur schildering
Boven staat de tekst l Timotheus 4: 14-16:

'Vergeef de gave niet die in u is die u gegeve is door de
prophecie met oplegginge der handen der priesterschaps
Beneersticht dit, weest hier in bezich opdat uwer voortganck
in allen openbaar worde Hebt acht op u zelven en
op de Leere; blijft hier in volstandich: want ghij sulcx doet
ghij sult u zelven behouden en die u hooren.'

Daaronder staat de tekst:

'thomas Johannis Jeverensis in Sijnen Leeven dienar
Der gereeffoermeerder Gemeinte Jesu Christu in Dantu
mawolde Ende trijne Sijn echt huusvrouw doese
destijds hij....de tsamen als .... togegeven
Geschenk vereert doen ze als .... Geschildert
anno onzes heere ..99'

Thomas Johannis kwam uit Jever (Noord-Duitsland) en was in 1599 predikant in Dantumawoude.
Noord-Duitsland was in die tijd een bolwerk van de reformatie en vele volgelingen van Luther waren daar te vinden.
Men reisde toen vaak vanuit Groningen en Friesland naar Noord-Duitsland om hun preken te horen.

Schildering noordmuur achter in de kerk:

noordmuur schildering achter in de kerk

Tekst schildering noordmuur achter in de kerk:

Ich hebbe u geslagen als oft ick Eenen viandt sloege met onbar
mhertiger Geeselinge om Uwer grooter missedaet Ende om Uwer
sterker Sonden will Wat Schreydt Gij over Uwe Gebreeke Ende
over Uwer Grooten Smerte Ick hebbe U dochs Sulcks gedaen om Uwer
Sterken Sonden wille. Daerom all Die U verslindt hebbe sulle verslindt
worde ende alle die U beangst hebbe sulle gevange worde ende die U beroovt
hebbe sulle beroovet worde ende die U geplondert hebbe sulle geplondert werden
want u wil ick weder gesonde maken en heelen.'

Jeremia 30 Cap Vers 14-16

 

Schildering noordmuur voor in de kerk:

noordmuur schildering voor in de kerk

Tekst schildering op de noordmuur voor in de kerk:

'Neegen Stucken Syn Daer die ick van herte hooch te loeven houde ende het tiende
wil ick met mijnen monde prijsen 't Eerste is Een man de vroegde an Syne
kinderen heft het tweede is hij wiet Beleeft Dat hij Sijne vyande siedt onder
gaen het derde is wel Een die een vernuftich wiif heeft het vierde is de met
Syne woorden geen schade en doet wel dien die niet dienen en derft den die niet
waerdich en is die eenen getrouwen vriendt heeft die daer kloeck is ende die
Daer leert Daerment geerne hoort O hoe groot is de die Godt vreest endaer wijs
en is niemat is Boven Dese.'

(uit: JesusSirach 25: 9-14)

Het volledige artikel uit de LeeuwarderCourant:

Kerkvoogd speurt teksten op